Dünya’da petrol denen ham maddenin mevcudiyetinin, siyasî hadiselere tesirlerini hasbelkader tetkik mecburiyeti, bizi Türk tarihinin bilhassa yakın saϔhasının içine girmeğe mecbur etmiştir. Bu mecburiyet, Türk tarihi bakımından bizi dehşete düşmeğe mecbur eden bir takım pek ciddî hadiselerle karşı karşıya getirmiştir. Ve bütün bu tetkiklerimizi 30 yıldan fazla bir zaman içinde yaptıktan sonra ilk eserimiz olan […]
Eric Blair, öğrenciliğinden başlayarak, kendisini çeken şeyin, yıldızının peşinden gitmiştir. ‘Kolejlilerin yani Etonian seçkin aydınları olan King’s College mezunlarının Oxford ya da Cambridge’de çalışmak isteyecekleri ve bunda başarılı olabilecekleri peşin olarak kabul edilirdi. Fakat Eric o yolu denemedi. Ailesi bir Eton bursu kazansın diye oğullarını sıkıcı bir yüksek öğretime hazırlık okulunda çok çalışmaya zorlamıştı; o […]
Ben bu satırları yazarken, son derece uygar ademoğulları tepemde uçuyor ve beni öldürmeye çalışıyorlar. Ne onlar bana birey olarak düşmanlık duyuyorlar ne de ben onlara. Onlar, söylendiği gibi «sadece görevlerini yapıyor». Bir çoğunun özel hayatlarında cinayet işlemeyi akıllarından bile geçirmeyecek kadar yufka yürekli, yasalara bağlı insanlar olduğundan hiç şüphem yok. Öte yandan, onlardan biri eğer […]
Neandertaller Atamız mıydı? 1856 Ağustosunda bir gün, kuzeybatı Almanya’da Neander Vadisi’ndeki bir taş ocağında, bir işçi kireçtaşı içinde mağara ayısına ait olabileceğini düşündüğü bazı kemikler buldu. Bulduklarını o yörede öğretmenlik yapan, doğa tarihine meraklı Johann Fuhlrott’a göstermek için bir kenara ayırdı. Fuhlrott, ayı kemiklerinden çok daha önemli bir olayla karşı karşıya olduğunu hemen kavradı. Kafatası […]
yüzyılın ortalarında yükselmeye başlayan ve XVII. yüzyılın sonlarına kadar da genişlemesini sürdüren Osmanlı İmparatorluğu Karl Marks’ın ifadesiyle, “Ortaçağ’ın yegâne hakiki askerî ülkesi”ydi. [1] XVIII. yüzyılın başlarına gelindiğinde imparatorluk geniş topraklar ele geçirmişti. İçerisinde yaşayan halk sosyo-ekonomik gelişimin çeşitli kademelerinde yer almakta, farklı millî ve dinî gruplara ayrılmakta ve bunlar imparatorluğa farklı şartlar altında dâhil edilmekteydi. […]
Finans piyasasında ismi çok iyi bilinen ancak hakkında bilgi kısıtlı olan Rothschild ailesi hakkında çevirecek kitapları araştırırken, bu kitapların genelde Yahudi taraftarı ve karşıtı kişiler tarafından yazıldıklarını gördüm. Elinizdeki bu kitabı da ilk okuduğumda taraflı bir yaklaşım buldum ancak kitabın 1940 yılında, henüz ABD 2. Dünya Savaşı’na girmeden yazılmış olduğu halde, o tarihten şimdiye kadar […]
Bu kitapla birlikte bilgi edinmenin bir başka yöntemi önerilmektedir: “Kapitalistik”, kapitalizmin bilimi. Bu bilim dalı geleneksel ekonomi politikle Özdeş değildir. Daha çok birçok disiplinin; siyaset bilimi, sosyoloji, ekonomi, tarih, hukuk, coğrafya, etnoloji, yani toplumsal, düşünsel, hukuki ve iktisadi bilimlerin bir kesiti olacak ve böylece bunları aşarak, onları birbiriyle bağlantılı hale getirecektir. Hatta doğa bilimlerini ve […]
Joinville, Fransa kraliçesi Jeanne de Navarre’ın kendisinden, “Kralımız Saint-Louis’nin hayırlı işlerini ve kutsal sözlerini derleyecek bir kitap” istediğini belirtir. Froissart da amacının 14. yüzyılın “büyük mucizelerini ve savaşlarını” nakletmek olduğunu açıklar. Ama Geoffroi de Villehardouin niye Dördüncü Haçlı Seferi anılarını derlemeye giriştiğini söylemez. Yine de eserin, Villehardouin’in Haçlı Seferi’nin başına geçirmeyi önerdiği Bonifacio del Monferrato’nun […]
Bu kitabı, söyleyeceklerimin tüm potansiyellerini fark etmelerine yardım edeceği umuduyla, bir ulus olarak tüm Meksika halkına ithaf ediyorum. Aralarında yaklaşık 65 yıl yaşadım ve onlara büyük bir hayranlık duydum. Kendi ülkelerinde mutlu ve refah içinde yaşamayı hak ediyorlar. Bu kitabı özellikle, yüce dostlarım Hector ve Micaela Abrego’ya, kocası Fidel’e, Meksikalı merhum eşim Consue-lo’nun enfes kuzenleri […]
Orta Asya Türk Cumhuriyetleri belki “Demir Perde’nin en aralanmaz ücrasıydı, bir zamanlar… Tarihi paylaştığımız dönemler dışında pek bir şey bilmiyorduk haklarında. Hayal dahi edilmesi mümkün olmayan hürriyetlerine kavuşmaları ile pek çok açıdan olduğu gibi akademik birikimimizle de hazırlıksız yakalanmıştık. Kendi soydaşlarımızın hallerini yine yabancı -öncelikle Batı- kaynaklardan mı öğrenecektik? Hele, onların aki-betlerinin Türkiye Cumhuriyeti açısından […]
Bu kitap 1938’de yazıldı ve “Cumhuriyet” gazetesinde tefrika şeklinde yayınlandı. Atatürk’ün son günleriydi. O devre mahsus yazı disiplini, eserin Kemalizm’e, altı oka, tarih ve dil anlayışına ait son fasıllarında resmî teze uymak zoruyla muharririn düşünce hürriyetinden bazı kısıntılara katlanmasını zarurî kılıyordu. Fakat bu tahditler, kitabın tarih felsefesi bakımından ana düşüncesini hiçbir şekilde sakatlamış değildir. Ancak, […]
Bu kitabın amacı, başkenti Bizans olan imparatorluğu ana çizgileriyle anlatmaktır. Dolayısıyla, başlangıç noktası olarak, I. Konstantinos’un, Bosforos [Boğaziçi’nin Eskiçağ’daki adı (Meydan Larousse) – ç.n.] kıyılarında, törenle, imparatorluğun yeni başkentinin açılışını yaptığı 11 Mayıs 330’u, bitiş noktası olarak da, son Bizans İmparatoru’nun surlarda savaşırken öldürüldüğü ve Türklerin kente girdiği 29 Mayıs 1453 gününü kabul etmenin doğal […]
Hem kendi döneminin hem de tüm zamanların en parlak ve alışılmadık ilkçağ tarihçilerinden biri olan de Ste. Croix’nın akademik çalışmaları, talihsizlerin mülk sahibi sınıflar tarafından sömürülmesine yönelik haklı öfkesinin izlerini taşımaktadır. 40 yaşından sonra başladığı ve İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nde sürdürdüğü akademik yaşamında çok geniş bir ilgi alanına sahip olmuş ve eskiYunan tarihinden Arap fetihlerine, Hristiyanlık […]
«Tarihin Şeref Levhaları», İslâm ümmetlerinin dışında, hiçbir milletin tarihinde görülmemiş, işitilmemiş, duyulmamış vak’alar manzumesidir ki, her birisi bir milleti ayakta tutmaya kâfi gelebilecek bir millî destan mahiyetindedir. «Garpta mitoloji» adı verilen efsane kahramanları, hayalî kahramanlar meydana getirme ihtiyacı, «Tarihin Şeref Levhaları»nda görüleceği gibi, bizde İslâm tarihinde fiilen yaşanmış ve gayri müslimlerin hayallerinin bile ulaşamadığı noktalara […]
Büyük tarihçi Ahmet Refik’in, Prut Zaferinin (1711) 200. yıldönümünde Osmanlıca yayınlanmış olan “Baltacı ve Büyük Petro” isimli eseri, Mevlüt Faruk İslamoğlu tarafından günümüz Türkçesiyle hazırlanmış ve yayınevimizce 300.yıldönümü hatırasına basılmıştır. Büyük tarihçi Ahmet Refik’in, Prut Zaferinin (1711) 200. yıldönümünde Osmanlıca yayınlanmış olan “Baltacı ve Büyük Petro” isimli eseri, Mevlüt Faruk İslamoğlu tarafından günümüz Türkçesiyle hazırlanmış […]
Cumhuriyet döneminde demokrasinin işleyişi sık sık darbelerle kesildi. Aslında bu bizim eski bir geleneğimiz. Osmanlı döneminde de asker birçok defa isyan ederek yönetime müdahale etmiş, Osmanlı padişahlarının yaklaşık üçte biri askerin müdahalesiyle değiştirilmişti. Osmanlı İmparatorluğu, kurduğu askeri sistem sayesinde önce Bizans ve Balkan devletlerine, daha sonra da Avrupa devletlerine karşı büyük bir üstünlük kurmuştu. Ancak […]