Burada tercümesini verdiğimiz İkinci Analitikler, Aristo’nun mantık eserlerinin ana bölümünü teşkil eder. Birinci Analitikler yalnız her ispatın bağlı olduğu formel şartları açıklıyordu; ispat alanında sillojistik yöntemin tatbiki ve onun verimliliğinin denenmesini yapmak kalıyordu. Kommantercilerin fark gözetmeksizin Ta apodeiktika. apodeiktike pragmateia veya apodeiktike adını verdikleri eserde Aristo’nun ele aldığı konu budur: gerçekte, gerekli öncüller üzerine dayanan ve sebebin analitik bilgisi ile yine gerekli sonuçlara varan ispatçı ilmin kendisi bahis konusudur. Kitabın Aristo’ya ait olduğundan şüphelenilmemiştir. Bazı hususlarda Birinci Analitikler’den daha eksik görünmesine rağmen açık bir tarzda, bazı hükümlerini bile bile çeldiği ve birçok defalar adını andığı Topikler’den sonra yazılmıştır. Bir yandan da, doktrinin birtakım esas noktaları (bilhassa sebepler teorisi) üzerinde Aristo’nun düşüncesindeki kararsızlık İkinci Analitikler’i, son devrenin büyük kitaplarından önce yazdığını açıkça gösterir. İspat mantığının umumi bir açıklaması bize mevzu dışı görünüyor. H. Maier’ia Syllogistik des Aristoteles, Tübingen, 3 cilt, 1896-1900. adlı klâsik eserine ve J. Chevalier’ni n La notion du necessaire chez Aristote et chez ses predâcezseurs, Paris, 1915 II adlı eserinin 189-98 inci nüfuz edici sahifelerine baş vurulmalıdır. Gredt’in eserine, mektepler için vücuda getirdiği ve umumi olarak doğru bir hulâsa olan Elementa philosophiae Aristotélico – Thomisticae, Birinci cilt, Sahife: 173’e ve devamına da baş vurmak da faydalı olacaktır.
Aristoteles – Organon 4 – İkinci Analitikler
PDF Kitap İndir |