Kategori: Deneme

Georges Perec – Bir Paris Semtinin Tüketilme Denemesi

Saint-Sulpice meydanında birçok şey vardır, Örneğin: bir belediye binası; bir vergi dairesi; bir karakol; birinde sigara satılan üç kafe; bir sinema; yapımında Le Vau, Gittard, Oppenord, Servandoni ve Chalgrin’ in çalıştığı, 624 ile 644 yıllan arasında Bourges piskoposu olan, aziz günü 17 Ocak’ta kutlanan, Clotaire II dönemi rahibinin adını taşıyan bir kilise; bir kitapçı; bir […]

Amin Maalouf – Ölümcül Kimlikler

1976’da Lübnan’ı terk edip Fransa’ya yerleştiğimden beri, son derece iyi niyetli olarak, kendimi “daha çok Fransız” mı, yoksa “daha çok Lübnanlı” mı hissettiğim ne kadar çok sorulmuştur bana. Cevabım hiç değişmez: “Her ikisi de!” Herhangi bir denge ya da haktanırlık endişesi yüzünden değil, ama cevabım farklı olsaydı, yalan söylemiş olurdum. Beni bir başkası değil de […]

Sharon Smith – Kadınlar ve Sosyalizm – Kadınların Kurtuluşu Üzerine Denemeler

Genel kanıya göre kadınlara uygulanan baskı geçmiş dönemin bir ürünüdür ve kadınların kurtuluşu fikri de o döneme ait çağdışı kalıntılardan ibarettir. Konunun başlıca uzmanlarına göre kadın hareketleri hedeflerine uzun zaman önce ulaşmış ve Birleşik Devletler topluluğu aydınlanmış bir “post-feminizm” d Birleşik Devletler’de kadınların ücretleri ortalama olarak erkeklerinkinin yüzde yetmiş beşi kadardır. Bu rakam, 1979’daki yüzde […]

Serkan Özel – Sıcak Ayaz

“Ben sana ölümün kıyısında yaşama tutunmuş bir hayattan geliyorum.” HOŞÇA KALAMA’YANIM Sen, tüm olurlarım içinde tek olmayan, ben tüm olmazsa olmazlarının içinde tek olmayandım. Hayat bildiğim ellerini tutmayı beceremedim. Ömrüme takılıp düştüğünde yüreğime, defalarca ölmenin yaşamak olduğunu öğrendim. Yine de bir gün ses etmedim. Senin bildiğin doğrular içinde yanlış ben değil, benim tüm doğrularım içinde […]

Serkan Özel – Kapalı Gişe Yalnızlık

Artık seni kim severse sevsin, benim seni sevdiğim kadar güzel sevilmeyeceksin. . . “Unuttum!” dediğin zamanlar koşa koşa aklına geleceğim. Herkes sana biraz beni hatırlatacak. Sürekli aşkta kaybeden taraf sen olacaksın. Kazanan hep, sevmediğin yalnızlık olacak. Bir şiirde, bir sokakta ya da bir durakta karşına çıkacağım bir anı olarak. Sonra o anılar acılarına âşık olacak […]

Ali Mert – Çöpten Kitap

Çöpsöz Çöpçüyüz. Öyle ki, “çöpçü bile” değiliz. Çöpçüyüz. Öyle ki, “çöpçüler bile” diye diye bizisürekli küçümseyen toplumsal bir birikimin, sokakta biriktirdiklerini temizlemekteyiz… Çöplenmekteyiz. Öyle ki, artığa el koyarak biriktirenlerin topluma egemen olduğu, biriktirilmiş atığı uzaklaştıranların en dibe oturduğu bir toplumsal düzende nefes alıp vermekteyiz… Şehirde yoksulluğun biriktiği yerlere odaklanmaya çalışmak, karaya oturmuş çelişkilerin enkazını karıştırmak, […]

Ali Ergur – Portedeki Hayalet – Müziğin Sosyolojisi Üzerine Denemeler

Portedeki Hayalet müziği toplumbilim bağlamında tarihselleştirirken diğer yandan içeriğinden ve ritminden arındırmadan irdeleyen denemelerden oluşan öncü bir kitap. İlk sürümü bundan 11 yıl önce basılı olarak okurlarıyla buluşan kitabın bu ikinci sürümüne Ali Ergur, daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış ‘Tren İmgelemleri’ isimli denemesini ekleyerek yeni bir katkıda bulunuyor. — Portedeki Hayalet yayınlanalı on bir yıl […]

Semih Gümüş – Yazar Olabilir Miyim? – Yaratıcı Yazarlık Dersleri

Öykü, şiir ya da roman yazmak, sözgelimi otuz yıl öncekinden daha çekici bugün. Daha çok sayıda genç, edebiy Yani yazınsal bir metnin biçime ve içeriğe ilişkin öğeleri nelerse, yazdığınız metinle onların bütününe verdiğiniz karşılıkları bulmak için kolay bulunmayacak bir fırsat geçmiştir elinize. Değil mi ki kendiniz karar veremiyorsunuz, birçok düşüncenin çarpışmasından, yazdıklarınız için dilediğiniz sonuçları […]

Saffet Murat Tura – Şeyh ve Arzu

DENEYLE ilgili yönergeyi okuyup sana hangi adımda ne yapmamız gerektiğini anlatıyordum. Bence yazar çok hoş bir noktadan hareket etmişti; öncelikle nasıl şaşırtıcı bir şeyle karşılaştığımızı iyice hissetmemizi sağlamaya çalışıyordu. Yönergeye bakarak şöyle dedim: “Bak, önce mıknatısla ilgili bildiğin her şeyi unut.” “Ama unutamıyorum.” “Unutmaya çalış lütfen.” “Unutamıyorum ki, hepsi aklımda.” Ben hâlâ yönergeyi takip ediyordum: […]

Sabahattin Ali – Çakıcı’nın İlk kurşunu (Tereke) – Öyküler, Şiirler, Derlenmemiş Yazılar

Sabahattin Ali, Türk edebiyatının önemli isimlerinden biridir. Önce şiirleriyle ortaya çıkar, sonra ise hikâye ve romanlarıyla tanınır. Eserlerinin listesi ilk yayımlanış tarihleriyle önsözün sonunda verilmiştir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında verdiği bu eserlerle edebiyat tarihimizde kendine saygın bir yer edinen Sabahattin Ali, en çok hikâyeleri ile sevilmiştir. Hikâyeciliğimizde “toplumcu gerçekçi” tarzda yazdığı öyküleri ile bir mihenk […]

Rasim Özdenören – Aşkın Diyalektiği

Şöyle bir durum tasarlamak niçin mümkün olmasın? Tufandan sonra nasılsa hayatta kalmış birisi var. Üzerinden, tufanın nasıl geçtiğini bilemiyor, ama tufanın nasıl başlamış olduğunu hatırlıyor. Şimdi de, tufanın son artıkları olan yağmurun son damlaları da gücünü yitirmiş, hatta kesilmiştir. Bu insan, işte tam o sırada, gözlerini bu dünyaya yeniden açıyor ve çevresine bakınıyor: Bir bataklık […]

Raoul Vaneigem – Dinin İnsanlıkdışılığına Dair

Hıristiyanlığa Direniş’i [La Résistance au christianisme] yayımladığımda bazı dostlarım bana, dine hak etmediği bir ilgi gösterdiğim için sitemde bulundular. Dinin İnsanlıkdışılığına Dair’i onlar için yazarken biraz da muzip bir zevk aldıysam, amacım, gayet iyi bildikleri gibi, onların gözünde kendimi aklamak değildir. Alçaklığı daha da alçak kılmayı arzulamış da değilim; kendi rahatsızlıklarına çare bulmak yerine bunları […]

Philip K. Dick – Şizofreni ve Değişimler Kitabı

Otçul hayvanlar gibi yaşam formlarının pek çok türü içinde, yeni doğmuş bir birey az çok koinos kosmos (ortak dünya) içine itilir. Bir kuzu ve ya tay için dünyanın ilk ışıkları gözüne değdiği anda idios kosmos (içsel dünya) sona erer; ama bir insan yavrusunun doğumundan itibaren önünde yıllarca sürecek yarı-gerçek bir varoluş vardır. On beş veya […]

Peyami Safa – Türk İnkılabına Bakışlar

Bu kitap 1938’de yazıldı ve “Cumhuriyet” gazetesinde tefrika şeklinde yayınlandı. Atatürk’ün son günleriydi. O devre mahsus yazı disiplini, eserin Kemalizm’e, altı oka, tarih ve dil anlayışına ait son fasıllarında resmî teze uymak zoruyla muharririn düşünce hürriyetinden bazı kısıntılara katlanmasını zarurî kılıyordu. Fakat bu tahditler, kitabın tarih felsefesi bakımından ana düşüncesini hiçbir şekilde sakatlamış değildir. Ancak, […]

Ahmet Rasim – Şehir Mektupları

Çeşitli konularda, küçüklü büyüklü, yüzün üzerinde esere sahip olan Ahmet Rasim, edebiyatımızda “şehir yazıları”nın ilk örneğini 1897-1899 yılları arasında kaleme aldığı “Şehir Mektupları”yla vermiştir. Ahmet Rasim, bu yazılarında II. Abdülhamit döneminin İstanbul’unu mekân, kültürel yapı, gelenekler, alışkanlıklar, insan ilişkileri gibi pek çok unsurla ele alarak bütün zenginliğiyle yansıtır. Bu yazılardan birçoğu Malûmat gazetesinde yayınlanmış daha […]

Ahmet Hamdi Tanpınar – Yaşadığım Gibi

İnsanlar duygu ve düşüncelerine göre hareket ederler. Sevgi, nefret, korku, ümid, zan, inanç, şüphe, bilgi gibi manevî kuvvetler, insanları içten içe, şu veya bu şekilde davranmaya zorlar. Nefret ettiğimiz bir şeyi yapmak bize çok güç gelir. Korku kaleleri yükseltir, hendekleri derinleştirirken sevgi bütün kapıları açar ve bütün ârızaları dümdüz eder. Yunus’un ısrarla belirttiği gibi, insan […]