Cem Eroğul – Demokrasi ve Ulus Kavramları (Öznel Değerlendirmeler)

Türkiye’nin önünde iki ivedi sorun var. Biri demokratikleşme, öteki ise ulusal bütünlüğü koruma. Ülkenin bu iç karartıcı günlerinde, aydınların ortak çabasına bir katkısı olur umuduyla, bu iki sorun üzerindeki kimi görüşlerimi, sırasıyla ve madde madde sunmayı yararlı gördüm. DEMOKRASİ: 1. Bir yaşam biçimi olarak, demokrasinin onlar olmadan edemeyeceği birkaç değeri var. Bunların, kanımca, başlıcaları: Ussallık (akılcılık); çoğulculuk; ve düzencedir (disiplindir). 2. Ussallık, Aydınlanma Çağı’nın dünyaya getirdiği bir bakış açısıdır. Buna göre, insanoğlu, tüm sorunlara, birtakım inançlara bel bağlayarak değil, kendi usuna (aklına) güvenerek çözüm aramalıdır. İnanç deyince, doğallayın, usumuza ilk gelen konu din oluyor. Onun içindir ki, bana göre, demokrasinin ilk koşulu yercilliktir (laikliktir). Yercillik, dünya işlerine, herhangi bir öte dünya gözlüğü takmadan, yeryüzüne bağlı (“yercil”) gözlüklerle bakmayı kural edinmek demektir. 3. Müslüman bir toplumda bunun ne denli önemli olduğunu, ne denli vurgulasak azdır. “Kur’an Tanrı sözüdür; Kitap’ta böyle dendiğine göre, işin doğrusu budur” diyen bir görüşle demokrasiyi bağdaştırmak olanaksızdır.

Ussallıkla usdışılık birlikte yaşayamaz. Çünkü bu iki tutum, yaşamın tüm alanlarında görüş sahibidir. Din bireyin duyuncuna (vicdanına) hapsolmadıkça, çatışma kaçınılmazdır. Savaşla barış nasıl bağdaşmazsa, dincilikle demokrasi öyle bağdaşmaz. Savaşa hoşgörü gösteren bir barışçılık ne denli saçmaysa, dinciliğe hoşgörü gösteren bir demokratlık da o denli saçmadır.

.