Manfred Kuehn – Immanuel Kant

Borowski, Ludwig Ernst (1740- 1 832), Kant’ın ilk öğrencilerindendir; hayatı boyunca onunla arkadaş kalmıştır. Kant’ın sonraki yıllarında Borowski, Prusya Lutheran Kilisesi’nde yüksek bir mevkideydi. Kant’ın son yıllarında onun akşam yemeklerine sık sık katılmıştır. Kant hakkındaki üç “resmi” biyografiden birini yazmış, ama cenazesine katılmamıştır. Baczko, Adolph Franz ]oseph von (1756-1823), Kant’ın yetmişli yıllardaki bir öğrencisi (ve Kraus’un arkadaşı). Görme yeteneğini kaybetse de yetenekli bir tarihçiydi. Katolik olduğu için Königsberg Üniversitesi’nde profesörlüğe kabul edilmedi. Beck, ]acob Sigismund ( 1761-1 840), Kant’ın ilk takipçilerinin en meşhuru. Königsberg’de öğrenim gördü ve burada Kant’tan olduğu kadar Kraus’tan da ciddi ölçüde etkilendi. 1 793 ila 1 796’da Kant’ın eleştirel felsefesini izah eden bir kitap yayımladı. En baştan itibaren Kant’ın Ortodoks bir takipçisi oldu. Son kitabı The Only Possible Point of View (rom which Critical Philosophy Must Be ]udged (Eleştirel Felsefeyi Yargılamak İçin Tek Mümkün Bakış Açısı) adlı kitabında Kant’ı hüsrana uğratarak kendi yoluna gidiyordu. Fichte, ]ohann Gottlieb (1762-1 8 14), meşhur idealist filozof. Königsberg’e geldi ve orada Tüm Vahiylerin Eleştirisi’ni (1792) yazdı. Kant kitabın yayımlanması için nüfuzunu kullandı.

İsimsiz yayımlanan bu eserin ilk başta Kant’a ait olduğu düşünüldü. Kant kitabı Fichte’nin yazdığını açıklayarak onu meşhur etti. Fichte daha sonra Kant’ın “ötesine” geçti. Kant felsefesini şiddetle eleştirerek onun tepkisini çekti. Funk, J ohann Daniel ( 1 721-17 64 ), Königsberg’ de çok sevilen bir hukuk profesörü ve genç Kant’ın yakın arkadaşı. Serbest bir yaşam sürdü ve Hippel üzerinde tayin edici bir etki yarattı. x KANT Goeschen, ]ohann ]ulius (1736-1798), 1 760’ta Königsberg’e geldi ve kısa sürede Kant ile Jacobi’lerin dostu oldu. Königsberg’deki darphanede önce ustalık sonra da müdürlük yaptı. Maria Charlotte Jacobi’ye aşık oldu ve kadın boşandıktan sonra onunla evlendi. Bu evlilikten sonra Kant onunla dostluğunu sürdürdü, ama evine adımını atmadı. Green, ]oseph (1727-1786), Königsberg’de iş yapan İngiliz tacir ve Kant’ın en yakın dostu. Hippel’in Dakik Adam’a örnek olarak Green’i gösterdiği söylenir, zira adam ‘sarsılmaz maksimlere göre ve son derece dakik bir şekilde yaşıyormuş. Sonraki yazarlar bu özellikleri Kant’a atfetmişlerdir. Hamann, ]ohann Georg (1730-1788), Kant’ın (ve Green’in) yakın dostlarından biri. Königsberg’de doğdu ve öğrenim gördü.

Hamann aynı zamanda Kuzeyin Büyücüsü olarak biliniyordu. On sekizinci yüzyılın ikinci yarısında Almanya’ daki en önemli Hıristiyan düşünürleri arasındaydı. Akıldışı bir iman teorisini savunuyor ve yaygın Aydınlanma felsefesine karşı çıkıyordu. Sturm und Drang edebiyat hareketinin akıl hocasıydı. Herder 1 764’te Königsberg’den ayrıldıktan sonra bu fikirleri popülerleştirdi. Herder, ]ohann Gottfried (1744-1 803), Kant’ın altmışların başındaki öğrencilerinden biri. Kant’tan etkilendiği kadar Hamann’dan da etkilenen Herder, Sturm und Drang yazarlarının en önemlilerinden biri oldu ve Almanya’daki Romantizm-öncesi düşünürler üzerinde muazzam bir etki yarattı. Kant onun Fikirler’ini isimsiz olarak yazdığı bir metinde şiddetle eleştirince Herder öğretmenine düşman oldu. Herz, Markus (1747-1 803), Kant’ın en önemli öğrencilerinden biri. Kant’ın Profesörlük Takdim Tezi’nin savunmasında sözcülük yapmıştı ve 1 770’te Berlin’e taşındıktan sonra da Kant’la önemli mektuplaşmaları olmuştu. Herz Berlin’de tıp doktoru oldu ve Kant felsefesi dersleri vererek önemli hükümet yetkilileri üzerinde Kant leyhine etki bıraktı. Hippel, Theodor Gottlieb (von) ( 17 41-1 796), Hamann ve Kant’ın dostu. Königsberg belediye başkanı oldu. Pek çok mizahi oyun ve roman yazdı. Kant ve Schulz gibi o da Collegium Fridericianum’a (Frederik Koleji) gitti, Kant’ın ilk lektörlük yıllarında üniversiteye girdi.

Hippel ve Kant arkadaştı ama daima aralarında “kibarca” bir mesafe oldu. Karakterler Xİ ]achmann, Reinhold Bernhard (1767-1 843), 1783 ila 1 794’te Kant’la çok yakındı. En ünlü eserlerini yayımladığı sırada onun asistanıydı ve bu dönemi yakından görmüştü. Jachmann ve ağabeyi (Johann Benjamin, 1 765-1 832) Joseph Green ve Robert Motherby ile de yakındı. Yine Kant’ın asistanlarından olan Johann Benjamin Edinburgh’da eğitim gördükten sonra Königsberg’de hekimliğe başladı. Reinhold Bernhard Jachmann, Kant’ın üç “resmi” biyograficisinden biridir. ]acobi, J ohann Conrad ( 171 8-177 4 ), Königsberg’li bankacı. Hamann ve Kant’ın arkadaşıdır. 1 768’deki boşanma olayına kadar Maria Charlotta’nın kocasıydı. Kant’ın yakın arkadaşlarındandır, onun özel işlerine de bakmış, örneğin yoksul akrabalarına düzenli para göndermiştir. ]acobi, Maria Charlotta ( 1 739-1795), “Prenses” diye de bilinir. Johann Conrad Jacobi’den boşanmış ve Johann Julius Goeschen’le evlenmiştir. Hem Johann Conrad Jacobi’yle hem de Johann Julius Goeschen’le arkadaş olan Kant, boşanmaya giden olaylar hakkında çok fazla dedikodu yaptıktan sonra Goschen’lerin evine hiç gitmedi. Kanter,]ohann ]akob (173 8-1786), Kant, Hamann ve Hippel’e yakın olan bir kitapçı ve yayıncı. Kant bir süre onun kitapçısının bulunduğu binada oturdu.

Kant’ın eserlerinden çoğunu Kanter yayımlamıştır. Keyserlingk, Caroline Charlotte Amalie, Kontes ( 1 729-1791 ), Kant’ın “ideal” kadın dediği kişi. Kont Heinrich Christian Keyserlingk’in eşi. Kant bu ailenin yakın dostuydu ve masalarına her daim davetliydi. Onlara gittiğinde daima kontesin yanındaki onur koltuğunda otururdu. Keyserlingk, Heinrich Christian, Kont (1727-1787), Caroline Charlotte Amalie’nin kocası. Kant ile kontun siyasi görüşleri anlaşıldığı kadarıyla birbirine çok yakındı. Kraus, Christian ]acob ( 17 53-1 807), Kant’ın yetmişlerdeki muhtemelen en parlak öğrencisi. Kraus 1 780’de onun meslektaşı oldu ve ahlak felsefesi dersleri verdi. Günümüzde Adam Smith’in fikirlerini Almanya’ya tanıtan kişilerden biri olarak biliniyor. Kraus ile Kant iyi arkadaş olmalarına, hatta bir süre aynı evi paylaşmalarına rağmen, üçüncü Eleştiri yayımlanmadan bir süre önce uzaklaştılar. Kraus bazı açılardan Kant’tan ziyade Hamann’a yakındı. Lambert, ]ohann Heinrich (1728-1777), matematikçi ve filozof. Lambert’in Kant’la felsefi mektuplaşmaları Kant için önemli bir ilham kaynağı olmuştu. Xİİ KANT Lampe, Martin ( 1 734-1 806), Kant’ın hayatının büyük bir kısmında uşağı.

Emekli bir askerdi. Lampe’nin kafası pek iyi çalışmadığından Kant sürekli onunla sorun yaşıyordu. Hayatının sonlarına doğru, sarhoş olup uşaklık görevini ihmal ettiği için onu işten çıkardı. Mendelssohn, Moses ( 1 729- 1 786), Kant’ın akademisyen dostu ve destekçisi olan meşhur Yahudi filozof. Mendelssohn ile Herz de 1 770’ten sonra Berlin’de arkadaş oldular. Kant ona kıymet veriyor ve mektuplaşmalarını önemli buluyordu. Motherby, Robert (1736-1801 ), İngiliz tacir, Green’in ortağı ve Kant’ın yakın dostu. Motherby’nin oğullarının eğitiminde Kant’ın büyük etkisi vardır. Ayrıca Kant parasının büyük bir kısmını Green ve Motherby’nin şirketine yatırmıştı. Reinhold, Kari Leonhard ( 1758-1823 ), Kant’ın felsefesini popülerleştiren ilk kişilerden biridir. Kant’la hiç karşılaşmamış olmasına rağmen Kant’ı her yerde bilinen bir isim haline getirdi. Jena’da profesör olduktan sonra katı Kantçı felsefeden vazgeçerek kendi temsil felsefesine yöneldi. Daha sonra Fichte’nin izinden giderek Kant’ı eleştirdi ama Kant daima Reinhold’a minnettar kaldı. Scheffner, ]ohann Georg (1736-1 820), Hippel, Hamann ve Kant’ın dostudur. 1 761 ‘de “Grecourt usulü” müstehcen şiirler yayımladı.

1 765 ve 1 766’da Königsberg savaş bakanlığında sekreterlik görevi yürüttü ama sonraki yıl ayrıldı. Schulz, ]ohann (1739-1 805), Kant’ın bir arkadaşıdır. Onun ders verdiği ilk yıllarda Königsberg Üniversitesi’nde öğrenim görüyordu. Kant’ın Takdim Tezi’ni gözden geçirdi; yetmişlerde Königsberg’de saray rahibi ve matematik öğretmeni oldu. Kant’ın eleştirel felsefesinin ilk savunucularından biri olduktan sonra tam profesörlük mevkisine geldi. Wasianski, Ehregott Andreas Christoph (1755-1 831 ), 1 772 ila 1780 yıllarında Königsberg üniversitesinde teoloji okudu. Kant’tan ders aldı ve onun asistanlığını yaptı. 1786’da diyakoz oldu ve Kant’ın son yıllarında onun bakımıyla ilgilendi. Kant’ın vasiyetini yerine getirdi ve üç “resmi” Kant biyografisinden birini yazdı.

.