(2000’li Yıllar İçin bir Manifesto) (Aşağıdaki denemeyi, 2000 yılı arifesinde Lettre International adlı derginin binyıl sonu dolayısıyla tertiplediği “Geleceği geçmişten Kurtarmak? Geçmişi gelecekten kurtarmak?” başlıklı deneme yarışmasını vesile ederek, 150 yıl önce yazılmış Komünist Manifesto’ya bir gönderme olarak veya onu güncelleştirme niyetiyle yazmıştık. Daha sonra bu yazıyı “Denemeler” kitabına da almış ve onun başlığı olarak […]
Profesör Fuad Köprülü’nün bundan 54 yıl önce yayımlanmış ve uzun senelerden beri mevcudu tükenmiş olan Türk Edebiyatı Tarihi (İstanbul 1926), sâhasında yeni oir çığır açmış, temel eserlerden biridir. Ne yazık ki çok uzun yıllardır. Edebiyat Fakültelerimizden mezun olan gençler, bu eseri göremeden ve bunu tekrar tekrar okuyamadan öğretim hayatına atıldıkları için sahalarında ister istemez eksik […]
Görüntü, yakında, bir kıtadan digerine veya en kapalı toplumlann içinde, söz ve basıh malzeme kadar Kolay dolaşaeak. Bu devrim, her bireyin giderek artan sayıda ve sıklıkta yepyeni hizmet ve programlara kolayca ulaşmasına olanak veren, son zamanlarda ortaya çıkan teknik ve teknolojilerin sonucudur. Video gösterici i kaydedici ve video kasetleri gibi özerk gereç ve taşıyıcılara, her […]
Londra’da Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki bir odanın duvarında «önemli Olayların Kronolojik Şeması, 1939-1945» başlığını taşıyan bir levha uzun zaman asılı kaldı. Bu dikkat çekici levhanın ikinci sütununda üçer aylık devreler halinde müttefiklerin gemi kayıpları (mavi) ile Almanların denizaltı kayıpları (kırmızı) yan yana gösterildi. Savaşın ilk yıllarında mavi sütun yürekler paralayıcı ve trajik bir intizamla yükselirken, kısa […]
Çocukken, bir dizi güçlü dinsel inancım oldu fakat Tanrı’ya pek iman edemedim. Bir dizi önermeden oluşan bütüne inanmakla, onlara kendimizi verme anlamını içeren iman arasında fark vardır. Tanrı’nın varlığına tamamıyla inanıyordum ayrıca İsa’nın Gerçek Varlığı’na ve Komünyon’a, ayinlerin yararlı etkisine, ezeli lanetin geleceğine ve Arafın nesnel gerçekliğine de inanmaktaydım. Ama nihai gerçeklik hakkındaki bu dinsel […]
MAKALE LİSTESİ CİLT 1: İLKÇAĞ CİLT 2: İLKÇAĞ CİLT 3: İLKÇAĞ CİLT 4: ORTAÇAĞ CİLT 5: ORTAÇAĞ CİLT 6: ORTAÇAĞ CİLT 7: ORTAÇAĞ CİLT 8: ORTAÇAĞ CİLT 9: OSMANLI CİLT 10: OSMANLI CİLT 11: OSMANLI CİLT 12: OSMANLI CİLT 13: OSMANLI CİLT 14: OSMANLI CİLT 15: CUMHURİYET CİLT 16: CUMHURİYET CİLT 17: CUMHURİYET CİLT 18: […]
İkinci Dünya Savaşı’nın Başlaması ve Başlangıç Aşamasındaki Karakteri Savaşın Diplomasisi 1 Eylül 1939’da faşist Almanya Polonya’ya saldırdı. 3 Eylül’de İngiltere ve Fransa Almanya’ya savaş ilan etti. Aynı gün İngiltere’nin dominyonları Avustralya ve Yeni Zelanda, az bir süre sonra da Kanada ve Güney Afrika Cumhuriyeti Almanya’ya savaş ilan etti. İkinci Dünya Savaşı başlamış oldu. Bu savaş […]
İngiltere’nin becerikli Berlin Büyükelçisi, güncesinin 26 Şubat 1926 tarihli yaprağına, bu müzakerelere ilişkin olarak şunları not etmekteydi: “Foreign Office, Almanya’nın, Polonyalıların hak taleplerine karşı çıkmakla, aptallık yaptığı düşüncesinde. Çünkü Almanya sussa dahi, Polonya’nın Konsey’e girişine şiddetle karşı çıkacak çok üye vardı, diyor. Ama ben o düşüncede değilim: Öyle sanıyorum ki Almanların bu enerjik protestosu olmamış […]
İki büyük olay, Birinci Dünya Savaşı’nın sona erişi ve Rusya’da patlayan Sosyalist Ekim Devrimi’nin zaferle sonuçlanması diplomasi tarihinde yepyeni bir çağın başlangıç noktasıdırlar. Bu yeni dönem, temel karakterini şu iki ana öğede bulur: Birincisi birbirlerine kesinlikle karşıt iki sistemin, kapitalizm ile sosyalizmin birlikte varoluşu, karşılıklı etkileşme hâline girişi ve mücadelesi. İkincisi ise kapitalizmin tüm çelişkilerinin, […]
Günümüzde uluslararası ilişkiler disiplini olarak bilinen alan İkinci Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında ortaya çıktı. İki dünya savaşı arasındaki dönemde Norman Angell, David Mitrany gibi liberal düşünürler, Milletler Cemiyeti ve devletler arasında savaşı yasaklayan Briand-Kellogg Paktı gibi kurumları dünya barışına giden gelişmeler olarak değerlendirdiler. Buna karşı Edward Hallet Carr bu liberal düşünceleri ütopyacılık olarak tanımlayıp, uluslararası […]
Biz rakı içeriz… Türkiye dendiğinde ilk akla gelen birkaç şeyden biri, içine su katıldığında beyazlaşan o anason kokulu sert içkidir. Doğrusu rakı, böylesine güçlü bir kültürel simge olma ayrıcalığını fazlasıyla hak eder. Bu coğrafyada yaşayan uygarlıkların ortak kültür mirasıdır. Dünyada üstüne özgün yemek kültürü geliştirilmiş yegâne içkidir. Batıda şarap yemeğe uygun biçimde seçilir. Ama çilingir […]
Ne kadar çok bakarsam, bir dairenin kavisi üzerinde dizilmiş oldukları o kadar açık hale geliyordu. 1975 yazının bir günü, hayatımı değiştiren ve beni inanılmaz bir maceranın içine çeken bir keşif yaptım. Bu keşif beni Glastonbury, Stonehenge ve Avebury’ye götürdü; ve Mısır’daki Büyük Keops Piramidi’ne. Yolculuğum beni zamanın derinliklerine sürükleyerek antik mitleri ve özellikle efsanevi Atlantis […]
Kuruluş Meseleleri: Osmanlı askerî teşkilatında özel konumlu, maaşlı, daimî yaya ordusu olan Yeniçeri Ocağı’nın kuruluşu hakkında tam bir tarih vermek mümkün olmamakla beraber, bunun belirli bir süreç dâhilinde gerçekleşmiş olduğu açıktır. Osmanlı Beyliği’nin Orhan Bey zamanındaki (1324- 1362) yeni fetihler sebebiyle daha fazla askere ihtiyaç duyulmaya başlandığı ve bunu sağlamak üzere savaş esirlerinden istifade edilmesi […]
Osmanlı’da İmamlar ve Bir İmamın Günlüğü adıyla takdim etmekte olduğumuz bu çalışma, iki kısımdan meydana gelmektedir. Çalışmanın imamlar ağırlıklı olarak işlenmiş bulunan birinci kısmı, konu hakkında genel bir değerlendirme girişimi olup imamlar dışında hatib, müezzin gibi camiilerdeki diğer cihet sahiblerini de ele almaktadır. Burada, konu ile ilgili arşivlerimizde mevcud çok sayıdaki belgeden ve bu belgelere […]
Kâzım Karabekir, Ulusal Kurtuluş Savaşımızın en önemli komutanlardan birisidir. 1882 yılında İstanbul’da doğan Karabekir, 1902’de Harp Okulu’nu, 1905 yılında da Harp Akademisi’ni birincilikle bitirdikten sonra Manastır’a atanmış; Ener Bey ile sonradan «îttihat ve Terakki» adını alan «Osmanlı Hürriyet Cemiyeti»ni Manastır merkezini kurmuş; bölgede Rum ve Bulgar çetelerine karşı saaşmış; 1907’de de İttihat ve Terakki Derneği’nin […]
Muhterem babamız Kâzım Karabekir Paşa, 1933’te bastırdığı İstiklal Harbimizin Esasları adlı eserinin önsözüne şöyle başlar: “Medeni camialarda, her hadiseyi müteakip alakadarlar derhal hatıralarını milletlerinin ve cihan ve tarihin huzuruna arz etmeyi en kutsi bir vazife bilirler. Biz tarihimizin en mühim hadiselerinin içinde yoğrulduğumuz halde bu mühim borcu ödemekte bazı sebeplerin tesiri ile geç kaldık. Daha […]