Okumaya başlamadan önce, basit bazı soruların yanıtlanmasını haklı olarak bekleyeceksiniz. Bu kitap hangi amaçla yazıldı? Onu okuyup anlayabileceği düşünülen okur kimdir? Bu sorulara açık ve aydınlatıcı yanıtlar vererek işe başlamak güçtür. Bu, tümüyle gereksiz de olsa, kitabın bitiminde çok daha kolay olurdu. Yalnız bu kitapla ne yapmaya niyet edilmediğini söylemek, bize daha kolay geliyor. Biz, […]
Eski uygarlıklara, bizimle hiçbir ilişkisi kalmamış gibi görünen bir halkın yaşayış ve düşünüş biçimlerinden bize kalan izlere yanaşmak zordur; ama yararsız değil… Bu geçmiş uygarlıkların verilerine bakarken iki çeşit önyargı ile karşı karşıya bulunuruz: Birincisi «bilimsel» dediğimiz yaklaşım türü. Bilmeyiz ki yorumlarımız, içinde yaşadığımız dönemin geçer akçesi olan bir «değer yargıları sistemi »nin prizması ardından, […]
Sayın Anne öldü, bir süredir onu unutmuştum, belleğimde yeniden canlanmasını sonuna borçluyum, tekrar unutulup gitmeden önce birkaç saatliğine bile olsa onu düşünelim. Onu seviyor muyum diye kendime sorduğumda Hayır cevabını vermek zorundayım, beni iğdiş etmekle suçluyorum onu, pek de önemli bir şey değil bu, ama yine de… bana kendi mizacını miras bırakması daha ciddi, çünkü […]
Yirminci yüzyılın son peygamberi Caraco’nun eserinden rahatsız edici hakikatler birer havai fisek gibi fırlar ve patlar. Bu fişeklerin soğukluğu, doğrudanlığı, berrak karamsarlığı az rastlanır türdendir; ne Nietzsche’de ne de Cioran’da rastlarız böylesine. Caraco “acı gerçekler”i çarpar yüzümüze; hem de Klasik yazarlara özgü bir sadelik ve akıl gücüyle. O bir “nesnellik fanatiği”dir. Guy Dehord’u andıran -doğru […]
1932 yılının Nisan ayında, küçük bir çocuk annesi ve babasıyla beraber Oakland, California iskelesinde, San Fransisco feribotunu bekliyordu. Henüz dört yaşına basmış olan çocuk, elinde teneke kutu olan ak saçlı, sakallı, dev gibi, yaşlı ve kör bir dilenciyi fark etti. Çocuk babasından bozukluk istedi ve götürüp dilenciye verdi. Dilenci kendinden beklenmeyecek şekilde samimi bir sesle […]
Aklın İsyanı’nın Türkçe basımını büyük bir mutlulukla selamlıyorum. İngilizce ve İspanyolca yapılan ilk basımından bu yana geçen süre içinde kitap, dünyanın birçok yöresinden oldukça olumlu tepkiler aldı. Ardından kitap İtalyanca ve Urducaya da çevrildi. İsveç, ABD ve Brezilya’da çeşitli üniversitelerde fikirlerimize ilgi duyuldu. Ayrıca kitabın üçüncü kısmının, Sao Paulo Üniversitesinde verilen evrim konulu bir lisans […]
Uzaklarda bir çarşının saat kulesi altıyı vurup susuyor. Gençten bir adam masasına kapanıyor. Çalkantılarla dolu bir başka gecenin ardından şafakla ofise gelmiş; saçları darmadağın ve pantolonu üzerinden dökülüverecek gibi duruyor. Alman fizik dergisine bugün yollayacağı yirmi bumburuşuk sayfalık yeni zaman kuramı elinde… Kentten ses kırıntıları süzülüyor içeri: Taş zemine bırakılan bir süt şişesinin tıngırtısı, Marktgasse’de […]
Rusya ve Sovyetler Birliği’ndeki tarihi araştırmalarda, yüzü aşkın gayr-ı Rus millet, tarihlerinin ve kültürlerinin hak ettiğinden daha az ilgi görürler. Ayrıca bu tür genel eserler, Rusların başka millet ve ülkeleri fethini, Çarlık ve Sovyetler hâkimiyeti altındaki etkin azınlıkların genişlemesi ve idaresi, Asyalı ve diğer Slav olmayan gruplara Ruslarla Batı Avrupa’nın fikir ve müesseselerinin intikalinde Rusya’nın […]
Bir köy öğretmeninin notlarından İstasyondan kalkıp vilayet merkezine giden kamyon, iki saat kadar sarstıktan sonra, beni gideceğim köye ayrılan yolun başında bıraktı. İki adım bile atacak halim yoktu. Çantamı yanıma koyarak, kenarlarından otlar fırlayan bir taşın üstüne oturdum. Kafamdaki uğultuyu dinlemeye başladım. İçi tozla karışık ter kokan kamyon dünyanın bu en bozuk yolunda bizi birbirimize […]
Şiir ve hikayelerim arasında, yazmış olmaktan utanacağım kadar kötüleri olduğunu biliyorum. Bunların bir kısmının çocuk denecek bir yaşta yazılmış olmaları bence bir mazeret değildir; çünkü bu çeşit bir yazıyı bugün herhangi bir imzanın üstünde görsem, sahibini ıslah olmaz bir zevksizlik ve tam istidatsızlıkla suçlandırmakta tereddüt etmem. Bunların, benim san’at hayatımın gelişmesini göstermesi bakımından, sadece kendim […]
S.S.Van Dine polisiye roman yazarları arasında en bilgili ve allame olanıdır ama Ernest Mandel gibi bazı eleştirmenlere göre bu allameliği dedektifi Philo Vance’ı çekilmez biri yapmıştır. Çünkü yazarımız zekidir ama kibirlidir; ancak kültür seviyesi çok yüksek olan erbabının anlayacağı şakalar yapmayı sever ve kurgusu çok karmaşıktır. Bu düşüncelere karşı başka eleştirmenler yapıtlarında yeni bir problem […]
Çağdaş Japon edebiyatında hiçbir öykücü yapıtları ve özel yaşantısıyla Akutagava kadar derin tartışma uyandırmamıştır. Akutagava edebiyat sahnesine 1916 yılında çıktı, fakat bu sahneden 1927 yılında intihar ederek ayrıldı. Sadece on bir yıl süren bu kısa yazarlık hayatında öykü, roman, gezi, anı, eleştiri, antoloji gibi sayısı 150’yi geçen ve toplam 19 ciltte toplanan değişik türde yapıtlar […]
Tai Markizi olarak adlandırılan kadının camekân içinde mükemmel bir şekilde muhafaza edilmiş olan bedeni, birkaç metre aşağılarında yatmaktaydı. îki bin küsur yıl önce öldüğünde, elli yaşlarındaydı. Beyaz bir iç gömleği otuz beş kiloluk bedenini boğazından kalçalarına kadar örtmüştü. Balığı andıran pembemsi beyazlıktaki bacakları çizikler içindeydi; sağ kolu tedavi edilmiş bir kırıktan ötürü diğerinden biraz daha […]
Bu kitap toplumbilimi kuramını bugün uygulanmakta olduğu şekliyle tartışmakta ve çözümlemektedir; çalışmaları toplumsal kuramı en çok etkileyen yazarlar ile, toplumbilimcilerin hâlâ geçerli olan yaklaşımları ve çözümlemeleri üzerinde odaklanmaktadır. Çağdaş toplumbilimi (contemporary sociology), hemen her noktada klasiklerin, özellikle Marx, Durkheim, Weber, Simmel ve Mead’ in çalışmaları üzerine kurulmuştur ve bu çalışmaları kapsamaktadır. İnanıyoruz ki, kuramı inceleme […]
Şimdiye kadar Mevlânâ’nın el yazısını -basılmış, basılmamış- hiçbir yerde görmemiş ve görene de tesadüf etmemiştim. Rubaileri bastıracağımı kendisine söylediğim müderris Şerefeddin Bey, umumi kütüphane müdürü muhterem üstat İsmail Saip Efendi’nin bu hususta malumatı olduğunu bana söylediği zaman, manevi kemaline büyük bir saygı beslediğim müşarünileyhe gittim. Her zamanki tevazuu ile, kendisinde bulunan bir kitabın içinde, Mevlânâ’nın […]
Sevgi dolu gevezelik Bu iş hep böyle son bulurdu: Hayatın pek güzel olduğunu düşündüğü için gülümsüyordu Ze Oroco. Bu nedenle kürek O günden bu yana, üç gündür, Ze Oroco akıntıya karşı nehirde kürek sallayıp duruyordu. Üç gün sonra da, Sao Felix’i yirmi beş kilometre kadar aşınca rio das Mortes’in1 ağzını geçecek ve ertesi sabah gün […]