Bizim bugünkü tiyatro olgumuz,sadece Yunanistan ‘d aki oy u n sa na t I ar ı yI a ilgili anılar ve ha tıralardan ibaret değildir: Hayır, bu olgunun te m e 1 b iç i m 1 er i H e I e n toprağında kök salınıştır, ister d o ğ a 1 gelişim isterse […]

Nietzsche’nin yaşamında ve yapıtlannda çok önemli bir yen vardır Wagner’in. Schopenhauer’in betimlediği ‘dahi’ örneğini Wagner’de bulduğuna inanan ve onunla birlikte olduğu anlan, !ann katında olmaya’ benzeten Nietzsche, tüm yaşarnı boyunca Wagner’den etkilenrniş, ona büyük saygı duymuş, daha sonralan Wagner’e veryansın ettiği yazılannda bile bu duygulannı korumuştur. Nietzsche’nin ilk yapıtı sayılabilecek Tragedyanın Doğuşu’nda (1871), Richard W […]

Ortaçağ Provence kültürünün azarıları Troubadourlann kendi şiir sanatıanna verdiği La Gaya Scienza (Şen Bilim) adını, Alınaneada “Fröhliche Wissenschaft” olarak felsefe gündemine katan Nietzsche’dir. Nedir Şen Bilim? Nasıl bir “bilim” dir? Neden “şen”dir? Gerçeklik, hep bir tavır içinde yaşanır. “Şenbilim” tavn, hem “şen” oluşu hem bilimselliği içerir. Bir yaşam bilgeliğidir. Yoksunluğun ve güçsüzlüğün deneyiminden gelir. Yaşanan […]

Br olayın büyük bir boyuta sahip olabilmesi için, iki hususun bir araya gelmesi gerekir: Olayın olmasının büyük manası ile olayı yaşamanın büyük manası. Kendi içerisinde hiçbir olay büyük boyutlu değüdir. Bu olay, takımyıldızların tümünün yok olması, halkların mahvolup tarihten silinmesi, büyük topraklara sahip devletlerin kurulması, doğaüstü güçlerle sürdürülen savaşlar, yaşanılan yenügiler olsa bile: Tarihin nefesi, […]

Konferanslarımın başlığı, aslında her başlıktan bekleneceği gibi, elden geldiğince net, açık seçik ve etkileyici olmalıydı ama şimdi gayet iyi fark ettiğim şu ki aşın belirlilik yüzünden fazla kısa, bu nedenle de tersine belirsiz olmuş ve ben bu boşluğu, dolayısıyla bu konferansların ödevinin ne olduğunu saygıdeğer dinleyicilerime açıklamak ve gerekirse özür dilemekle söze başlamak zorundayım. Yani, […]

Bu bir önsöz değildir, sevmem önsözü, yazarla okuyucu araşma girmek istemem de ondan Bütün önsözler yanıltıcıdır; yazana, onun işlediği konuya, bakış açısına göredir, kendincedir. Dahası, okuyucunun düşüncelerine kendi anlayışınca yön vermeye kalkışmadır, böyle bir izlenim uyandırmadır. Ben, burada, yurdumuzda yeni yeni okunmaya, aranmaya başlanan Nietzsche’nin düşüncelerine şöyle topluca bakmak, onu yapıtlarından edindiğim izlenimlerin ışığında, anladığımı […]

Bu kitap en azlarındır. Belki de onlardan hiçbiri yaşamıyor daha. Onlar, benim Zerdüşt’ümü anlayanlar olacaklar : kendimi, daha bugünden işitilecek kulaklar bulanlar ile nasıl karıştırabilirdim ki? Ancak öbürgündür benim olan. Kimileri öldükten sonra doğar. Kişinin beni anlamasının, hem de zorunlukla anlamasının koşulları, —bunları pek iyi bilirim. Benim yalnızca içtenliğime, tutkuma dayanabilmek için, düşünsel konularda katılık […]

Bazı insanlann ölümlerinden sonra doğduklannı söyleyen ve buna bizzat kanıt oluşturan Friedrich Nietzsche’nin ölümünün üzerinden yüz yıl geçti; bu yüz yıl boyunca felsefe, teoloji ve psikoloji alanlarındaki düşünce üretimi, Nietzsche olmaksızın anlaşılamayacak kadar ondan etkilendi. Ondan yola çıkanlar ve onunla hesaplaşanlar, geçtiğimiz yüzyılın onur listesini oluşturuyor neredeyse: Martin Heidegger, Albert Camus, Kari Jaspers, Michel Foucault, […]

Kişi susamayacağı yerde konuşmalı sadece; sadece aştığı şeyler hakkında konuşmalı – başka her şey gevezeliktir, “edebiyat”tır, terbiye noksanlığıdır. Benim yazılarım yalnızca benim aşmalarımdan söz eder: “ben” varım içlerinde, bana düşman olmuş her şeyle birlikte, ego ipsissimus, hatta gururlu bir anlatıma izin verilirse ego ipsissi mum. *2 Anlaşılır ki: şimdiden çok şey var – altımda. Ama […]

“Güç Istenci (Kudret 1 radesi)” N ietzsche’nin felsefesinin başyapıtıdır. Düşünüşünün bütün sonuçları bu kitabında bi.rleştirilmiştir. Yazarının sistemcilere karşı nefretine bakarak, bu yapıtı bir sistem diye adlandırmaktan uzak kalamayız. Sadece yapay sistem kuruculuk Nietzsche tarafından alaya alınmıştır; bunun dışında o bütün gerçekten felsefi düşünüşün içinde sistematik olduğunu pek iyi bilmekteydi, bu demektir ki onun tek tek […]

Golge : Qoktand1r dinlemedim konu§mam, bir kolayhk vermek isterim sana konu§asm diye. Gezgin : iBiri konw;iuyor – nerdedir? Kimdir? Oyle yakmki bana, dersin benim konu§an, oysa c1hz g1- k1yor sesi benimkinden. Golge : (Bir stire sonra) : Sevinmiyormusun bir konu§ma yo!~ bulduguna ? Gezgin: !nanmad1gun Tanr1ya da, bUttin varhklara da andolsunki gi:ilgemdir konu§an, duyuyorum konui;imas1m, […]

Alman kamuoyu özellikle zafer le sonuçlanmış olan bir savaşın kötü ve tehlikeli sonuçlanın tartışmayı neredeyse yasaklar görünüyor: hal böyle olunca kamuoyundan daha etkili bir otorite tammayan, bu nedenle savaşa methiyeler düzmekte ve onun ahlak, kültür ve sanat üzerindeki güçlü etkisini ortaya Çlkarmakta birbirleriyle yanşan bazı yazariara gün doğuyor. Bununla birlikte, büyük bir zaferin büyük bir […]