İki büyük olay, Birinci Dünya Savaşı’nın sona erişi ve Rusya’da patlayan Sosyalist Ekim Devrimi’nin zaferle sonuçlanması diplomasi tarihinde yepyeni bir çağın başlangıç noktasıdırlar. Bu yeni dönem, temel karakterini şu iki ana öğede bulur: Birincisi birbirlerine kesinlikle karşıt iki sistemin, kapitalizm ile sosyalizmin birlikte varoluşu, karşılıklı etkileşme hâline girişi ve mücadelesi. İkincisi ise kapitalizmin tüm çelişkilerinin, […]
Günümüzde uluslararası ilişkiler disiplini olarak bilinen alan İkinci Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında ortaya çıktı. İki dünya savaşı arasındaki dönemde Norman Angell, David Mitrany gibi liberal düşünürler, Milletler Cemiyeti ve devletler arasında savaşı yasaklayan Briand-Kellogg Paktı gibi kurumları dünya barışına giden gelişmeler olarak değerlendirdiler. Buna karşı Edward Hallet Carr bu liberal düşünceleri ütopyacılık olarak tanımlayıp, uluslararası […]
Biz rakı içeriz… Türkiye dendiğinde ilk akla gelen birkaç şeyden biri, içine su katıldığında beyazlaşan o anason kokulu sert içkidir. Doğrusu rakı, böylesine güçlü bir kültürel simge olma ayrıcalığını fazlasıyla hak eder. Bu coğrafyada yaşayan uygarlıkların ortak kültür mirasıdır. Dünyada üstüne özgün yemek kültürü geliştirilmiş yegâne içkidir. Batıda şarap yemeğe uygun biçimde seçilir. Ama çilingir […]
Düşünce tarihinde devrim yapmış eserlerin nasıl okunması gerektiği her zaman sorun olmuş, farklı yaklaşımlara, değişik yorumlara yol açmıştır. Ne var ki 19. yüzyılda Marx ve Engels gibi dünyayı “anlamak”la yetinmeyip, onu “değiştirmeye” çalışan düşünürler ortaya çıkınca, sorun yeni bir boyut kazanıyor ve artık bu eserleri “nasıl okumalıyız?” olmaktan çıkarak “neden okumamalıyız!” şekline dönüşüyordu. Aslında bu […]
Bu kaçıncı uzun metrajındı? -İrili, ufaklı 15 oldu galiba. Senin için bir fark var mıydı, diğer filmler ile kıyas yaptığında bir empati farkı söz konusumuydu mesela? -Kaybedenler kulübü dinleyicisiydim 90’larda. Rock’n roll yaşam tarzının içindeydik bir şekilde. Saçlar uzun, küpeler takılmış, işimi keyfe keder yapıyorum, gece hayatı her gün, kadınlar keza. 20’li yaşlar işte… Empatinin […]
Bir uçak yolculuğu esnasında beyaz bir kadın ile zenci bir adam yan yana oturmaktaydılar. Beyaz kadın bu durumdan rahatsız olmuştu; hostesten kendisine başka bir yer bulmasını istedi. Zenci birinin yanında oturamazdı. Hostes, uçağın tamamen dolu olduğunu; ancak VIP bölümünde yer olup olmadığına bakacağını söyledi. Diğer yolcular olayı şaşkınlık ve tiksinti dolu bakışlarla izliyorlardı; kadın, yaptığı […]
Sivrihisar’ın Horto köyünde doğmuştur. Babası, aynı köyün imamı Abdullah Efendi idi. İlköğrenimini babasından alarak Arapça ve din bilgilerini öğrendi. Kur’an’ı hıfzetti. Ayrıca çevrede etkili hocalardan dersler aldı. Konya Medre-sesi’nde eğitimini tamamladı. Sivrihisar ve Akşehir’de köy hocalığı, imamlık, müderrislik, kadılık yaptı. Akşehir’e yerleşip orada öldü. Aynı yerde türbesi vardır. Evliya Çelebi, Nasreddin Hoca hakkında şöyle der; […]
İnsanın soyutlama yetisinin gelişimi, dünyayı usdışı yollardan açıklama(!) çabası, doğaüstüne inancın, yani dinin ortaya çıkışında temel işlevi gördü. Yaşam koşulları, doğaüstüne inanca uygun zemin yaratarak, insanın kendi korkuları altında ezilmesini de beraberinde getirdi. Zor ve toplumsal adaletsizlikler karşısında başkaldıran insan, kölelik zincirleri üzerindeki din denen yapma çiçekleri, bir ölçüde sıyırıp atmış demektir. Bilinen bir gerçektir […]
Yediyüz beyitten oluşan ve olasılıkla İÖ 300-100 arası bir tarihte yazıl¬mış olan Bhagavadgita, Veda döneminin güneş tanrısı Vishnu’yu, Ve-dalardaki Yaratılış İlahisi’nden (X, 129) hareketle Sanıklıya Yoga fel¬sefesini, olasılıkla Krishna’dan önce gelen Vâsudeva kültünü, çoban kahraman Krishna’yı ve Mahâbhârata Destanı’ndaki Krishna’yı, Upanishadlar’daki Brahma felsefesini, az da olsa Buddhistik – ve hatta Materyalistik- düşüncelerle karıştırıp bir potada […]
Sinema tarihinde derin izler bırakmış pek çok ünlü yönetmen için, artık her ne anlama geliyorsa, “Filmlerini eleştirmenler beğensin diye çekmiyordu!” türünden şeyler söylendiğini muhakkak duymuşsunuzdur. Sinema sanatının seslendiği seyirci kitleleri ile eleştiri kurumu arasına kalın bir duvar örme gayreti güden bu yaklaşımın günümüzde yankılanan biçimleri arasında, “Halk beğendiyse, eleştirmenler beğenmez!” ya da tam tersi, “Eleştirmenler […]
BİLİMKURGU EDEBİYATTIR. İyi bilimkurgu, iyi edebiyattır.” Bu sözü hangi bilimkurgu yazarının söylediğini tam olarak hatırlayamıyorum; 1950’lerde, bilimkurgunun 13-18 yaş grubunun hafta sonu eğlencesi olmadığı bilinci bilimkurgu yazarlarının kafasında iyice yer etmeye başladığı sıralarda, bir bilimkurgu derlemesinin başında yer aldığını biliyorum yalnızca. “Bilimkurgu edebiyattır”: Tıpkı edebiyat gibi onun da iyisi ve kötüsü, banali ve felsefi olanı, […]
Karanlıkta 33 Yazar Korku Öyküleri Ontolojisi Joseph Sheridan Le Fanu Amelia Ann Blanford Edwards Bram Stoker William Wymark Jacobs Saki Ambrose Bierce Guy De Maupassant Montague Rhodes James David Herbert Lawrence Algernon Blackwood Carl Jacobi Ernst Theodor Amadeus Hoffmann Edgar Allan Poe Arthur Machen Thomas Burke Seabury Quinn Howard Phillips Lovecraft Clark Ashton Smith Manly […]
2005 Yılının Dünya Fizik Yılı ve Einstein’ın Özel Görelilik Kuramı’nın yayımlanmasının 100. yılı olarak Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilmesi nedeniyle ilgi alanıma giren Bilimler Tarihi ve Felsefesi aç ısından bu çalışmaya giriştiğimi burada açıklamak isterim. Geniş anlamında kullandığımızda fiziği, gözlemlere ve kısmen deneylere dayanarak doğa olaylarındaki sebep sonuç bağının bir resmini ortaya çıkarmaya çalışan disiplin […]
Bay Naci Duru, elbise kuponlarından ilkini, Yerli Mallar Pazarı civarında, gelip geçenlere, «Memur kuponları alıyorum…» diyen karaborsacılara satmış, dönüyordu. Artık, eskisi gibi acemi ve utangaç değildi. Alış verişi bir ayak önce bitirmek için, ilk teklif edilen fiyata, «Eyvallah… Allah bereket versin!.. Taş mı attım, kolum mu yoruldu?» demiyordu. Şimdi bu işi bir suç, bir çeşit […]
