Aydınlık dergisi tarafından düzenlenen “Cumhuriyet’in 75. Yılında Batı ve İrtica” Konferansı, 9- 10-11 Ekim 1998 günlerinde, Ankara Milli Kütüphane Konferans Salonu’nda toplandı. Üç gün süren konferansın ardından, Konferans Sonuç Bildirgesi kamuoyuna duyuruldu. Konferansa, Türkiye ve yurtdışından, her biri konusunda uzman 55 akademisyen, araştırmacı ve gazeteci katıldı. Konferansta, 13 oturum boyunca şu konular ele alındı: Emperyalizm-Şeriat […]
Kategori: Tarih
Alev Alatlı – Batıya Yön Veren Metinler – Cilt 1
Batı dünyasının gelenekleri, biri Yahudi-Hıristiyan, diğeri Yunan-Roma veya Klasik olmak üzere, başlıca iki kaynağa sahiptir Çok eski değil, tarihçiler bu iki temel kaynağa bir üçüncüsünü, Germanik olanı da ekleme eğilimindeydiler. Ne var ki, Dördüncü yüzyılın başlarından itibaren Batı’yı işgal eden cahil kavimlerin -Roma İmparatorluğu’nun sınırlarını aşan barbarların- bölgede yeşeren medeniyetin üstünde, mevcut geleneklerin derinliği ve […]
Necdet Sakaoğlu – Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihi
Türkiye Cumhuriyeti, yeterli kurumlaşmaya ve kadroya kavuşmamış 80 yıllık bir eğitim geleneği devralmıştı. Cumhuriyet eğitimi de neredeyse bir o kadar zamanlık yol aldı. Fakat görülüyor ki ilk dönemin köklü atılımları, denenmiş doğrular yerine “koy kaldır” kolaylıkları yerleşmiş… 1920’lerde Atatürk’ün çizdiği eğitim politikası, sisteme ve mesleğe dayandırılmıştı: “Mektep genç dimağlara insanlığa hürmeti, millet ve memlekete muhabbeti, […]
Necdet Öztürk – Osmanlı Devlet Düzeni
Osmanlı Beyliği’nin kurucusu Osman Gazi’den itibaren özellikle ilk sekiz padişahı, 15. yüzyıl Osmanlı kaynakları ‘gazi padişahlar’ olarak takdim ederler. Gaza ve cihad ülküsünün sembolü olan bu padişahlar, bazı zihinlerde ya kılıcını kuşanmış seferden sefere at koşturan ya da saraya kapanmış, zevküsefa içerisinde hayat süren bir yönetici olarak yer etmiştir. İkinci görüşte olanlar, devlete ve topluma […]
Necati İyikan – Orta Asya ve Güney Kafkasya Siyasi Gelişmeler
1991’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Güney Kafkasya ve Orta Asya’da o tarihten günümüze kadar meydana gelen iç ve dış siyasal gelişmelerin, bir öğretim üyesinin gözetimi ve katılımıyla dokuz lisans öğrencisi tarafından incelendiği proje çalışmasının alt yapısı aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır: Geniş kapsamı ve amacı olan bu çalışma “bilimsel proje” başlığı ile tanımlanmıştır. ÖĞRENCİLERİN EĞİTİMİ […]
Nazım Tektaş – Tanrının Askerleri 4 – Tolunoğulları – İkşidiler – Gazneliler – Harizmşahlar
Tanrının Askerleri -4- (Tolunoğulları – İkşidiler – Gazneliler – Harizmşahlar – Altınordu – Timur İmparatorluğu) Türkler Araplarla, İslâmiyetin ilk yarım asrı içinde askerî güç olarak tanışıp karışmışlar. Muaviye’nin Hilâfeti (veya saltanatı) (661-679) zamanında cesur ve cengâver Türklerden yoğun biçimde istifade etmişti. Hilâfet merkezi olan Şam’da Türk askerlerin yekûnu 18-20 bin civarındaydı. Hilâfet’in, 750’de Abbâsîlerin eline […]
Nazım Tektaş – Tanrının Askerleri 3 – Karluklar, Karahanlılar, Oğuzlar, Sabarlar, Avarlar
(Karluklar – Karahanlılar – Oğuzlar – Sabarlar – Avarlar – Hazarlar – Bulgarlar – Macarlar – Peçenekler – Kıpçaklar ) Kadim Türk yurdu Orta Asya’da boy veren, sonra devlet kuran kabilelerden biridir Karluklar. Onlardan ilk bahseden Çinliler, başlangıç tarihi 413 ve Çin dilindeki adları “Kolo-lu.”1 Bazı Türk kavimlerinin Türklüğe aidiyetleri tartışıldığı halde, bunlarla ilgili bir […]
Nazım Tektaş – Tanrının Askerleri 2 – Göktürkler – Uygurlar – Kırgızlar – Türgişler
Türk adı, efsanede, Nuh Aleyhisselâm’ın oğlu Yafes’e kadar gider; ama tarih, şimdi anlatılanlarla başlatır. Her halükârda eski tarihin birçok safhası tam olarak arınamaz efsaneden. Bunları tamamen gerçek yerine ikâmeye çalışmak imkânsız, aynı şekilde reddetmek de manasızdır. Biz, zuhurlarından itibaren Gök-Türkleri anlatmaya başlayıp, imha oluşlarına kadar gideceğiz. Gerekli görüldüğü hallerde bir süs eşyası gibi, efsaneyi de […]
Nazım Tektaş – Tanrının Askerleri 1 – Hunlar – Tabgaçlar – Siyenpiler
İLK TÜRKLER Meramımız, soyumuzun izlerini sürüp, gidebildiğimiz yere kadar gitmek. Mümkün olduğunca, doğrulara ulaşmak prensibinden şaşmayacağız, çaresizlik yaşanacak; izlerin aslı silinmiş, yerine efsaneler oturmuş görüldüğünde onlardan da alınacak. Hem, bazı meseleler vardır ki, nasıl olduğu değil nasıl algılanıldığı mühimdir. Bu fikirle başlıyoruz. Yafes’in Oğlu Türk Bizler, yeryüzüne Cenab-ı Allah tarafından gönderilen ilk insanın Hz. Âdem […]
Nasıl Öldürüldüler? – Ahmet Efe
Tarih, bir ibret vesikası olarak ö n ü m ü z d e duruyor. Orada, insanoğlunun ilk gününden bugüne kadar yaşananları buluyor, çoğu zaman t a m bir dehşet içinde hadiseleri seyrediyoruz. Kenarına oturduğumuz bu deniz öylesine çalkantılı ve karanlık ki, zaman zaman bulutları yırtan şimşek parıltıları olmasa, ne o n u n bir kan […]
Favell Lee Mortimer – Asya’da Uzaklarda
Bu basit kitap bütünlüğü, derinliği, yaptığı tanımlar ve dayandığı araştırmalar açısından önemli olmasa da biraz dağınık yazılımı nedeni ile okuyanların ilgisini çekmeyi amaçlamaktadır. Çocukluğundan beri insanların hayalleri her zaman periler ve prenseslerle doldurulur. Artık gerçek olaylar ve gerçek insanlar üzerine eğilme vakti gelmiştir. Çocukların beyinlerine baştan itibaren sokulan şövalyeler, prensesler, büyücüler, periler onları gençliklerinde aşk […]
Nadir Nadi – İki Sovyet Rusya ve Polonya
«Bütün Rusya’ların imparatoru» ortadan kalkalı on sekiz seneyi geçti. O zamandanberi Sovyetler Birliği rejimine dair her dilde, doğru yanlış yüzlerce kitab basıldı, binlerce makale yazıldı, konferanslar verildi. Böyle olduğu halde «Rusya» kelimesini duyduğumuzda hâlâ içimizi sonsuz bir merak sarıyor; geniş ufuklu Steplerin ardındaki yeni dünyayı görmek anlamak hırsiyle rahatımızı kaçırıyoruz. Gruzia vapuru yirmi dört saattenberi […]
Muzaffer Ramazanoğlu – Gılgamış Destanı
Nipur’da Assurbanipal’ın kitaplığında ve Etilerin başkenti Boğazköy’de ele geçen Gılgamış destanı, eski doğu dünyasında yüzyıllarca tanınmış, her yerde yankılar uyandırmış, insanlığın ilk yazın örneklerinden biridir. Eski Doğu dünyasının kültür dillerine çevrilmiş olan bu yapıt, bulunduğu andan bu yana, Avrupa bilginleri arasında büyük bir ilgi uyandırmış, Almanca, İngilizce ve Fransızca’ya çevrilmiştir. Bu üç dilde çeşitli çevirileri […]
Mustafa Armağan – Ufukların Sultanı – Fatih Sultan Mehmed
“Bu millet ölmeyecekse bu Fatih dirilecektir.” Necip Fazıl Kısakürek “Fatih, idealleriyle büyüklerden de büyüktü.” M. Fethullah Gülen “Osmanlı’nın en önemli özelliklerinden biri şudur: Osmanlı, zamanının en ileri tekniklerini hiçbir taassuba kapılmadan almıştır. Çağa uyum çok önemli. Ve ben bunu bugün de görüyorum. Örneğin Moğolistan’da Türk liselerini gördüm. Moğol çocukları bize Türkçe istiklal Marşı’nı okudular, gözlerimiz […]
Mustafa Sabri Küçükaşçı – Abbasilerden Osmanlılara Mekke-Medine Tarihi
Türkiye’de sosyal tarihin en önemli türlerinden birisi olan şehir tarihi üzerine yapılan çalışmalar son yıllarda artmasına rağmen henüz yeterli bir zenginliğe ulaşmamıştır. Özellikle Ortaçağ dönemiyle ilgili Türkçe şehir tarihi çalışmalarının sayısı yok denecek kadar azdır. Buna Arap yarımadasının en önemli bölgesi Hicaz da dâhildir. Oysa Mekke ve Medine şehir tarihi çalışmaları bakımından çok zengin bir […]
Mustafa Kemal Atatürk – Zabit ve Kumandan ile Hasbihal
Atatürk, 1893’te (Selanik) girdiği askeri mektebi 1905’te (İstanbul) kurmay-yüzbaşı rütbesini alarak bitirmişti. M. Kemal’in öğretim durumunu, Selanik’teki askeri ortaokul, manastırda lise (1899) İstanbul’da harp okulu (1902) ve harp akademisi olarak sıralamak mümkündür. O, bu suretle askeri bilgiler için, zamanının bütün normal öğretim kademelerini başarı ile atlamıştır. Kurmay (erkânıharp) sınıflarındaki okuma devresi kendisine yükseköğretimin en ileri […]