Kategori: Genel

Friedrich Wilhelm Nietzsche – Gezgin İle Gölgesi

Golge : Qoktand1r dinlemedim konu§mam, bir kolayhk vermek isterim sana konu§asm diye. Gezgin : iBiri konw;iuyor – nerdedir? Kimdir? Oyle yakmki bana, dersin benim konu§an, oysa c1hz g1- k1yor sesi benimkinden. Golge : (Bir stire sonra) : Sevinmiyormusun bir konu§ma yo!~ bulduguna ? Gezgin: !nanmad1gun Tanr1ya da, bUttin varhklara da andolsunki gi:ilgemdir konu§an, duyuyorum konui;imas1m, […]

Friedrich Wilhelm Nietzsche – David Straus (İtirafçı ve Yazar)

Alman kamuoyu özellikle zafer le sonuçlanmış olan bir savaşın kötü ve tehlikeli sonuçlanın tartışmayı neredeyse yasaklar görünüyor: hal böyle olunca kamuoyundan daha etkili bir otorite tammayan, bu nedenle savaşa methiyeler düzmekte ve onun ahlak, kültür ve sanat üzerindeki güçlü etkisini ortaya Çlkarmakta birbirleriyle yanşan bazı yazariara gün doğuyor. Bununla birlikte, büyük bir zaferin büyük bir […]

Friedrich Holderlin – Empedokles

Alman şiirinde özel bir yeri, özel bir önemi olan Friedrich Hölderlin (1770-1843) doğayla kendini birleştiren, kendinden doğaya açılan, doğadan kendi iç-evreninin derinliklerine inip oradan türlü türlü sesler getiren bir şiir anlayışının taşıyıcisıdır. Onun gözleri dış-evrene bakarken bile kendi içini, kendi özünü görür. Şiirinde, boyuna kendini doğalaştıran, doğa olaylarında kendinin yansıdığını sezinleyen, bu sezişlerini anlatmaya, şiirin […]

Friedrich Hebbel – Maria Magdalena

Friedrich Hebbel 18 Mart 1813’te Wesselburen’de bir duvarcı ustasının oğlu olarak doğmuş, 13 Aralık 1863’te Viyana’da ölmüştür. Çocukluğu ve gençliği darlık içinde geçmiş, öğrenimini de kadın yazar Amalie Schoppe ve Elise Levsing gibi kendisini beğenen ve yakın ilgi gösteren kimselerin yardımıyla yapabilmiştir. Hebbel, Hamburg Üniversitesi’nde bir hazırlık dönemi geçirdikten sonra, 1836 -1839 yılları arasında Münih […]

Friedrich Durrenmatt – Yargic ve Celladi

Twann polisi Alphons Clenin, 3 Kasım 1948 sabahı Lamboingl yolunun Twann Deresi Boğazı’ndan dışarıya doğru uzandığı ormanlık alanda, yol kenarına bırakılmış mavi bir Mercedes gördü. Bu güz döneminde sık sık görülen bir sis bastırmıştı ortalığı, aslında Clenin arabanın yanından geçip gitmek üzereydi ki, geri döndü. Geçerken gözleri arabanın puslu camlarına iliştiğinde, sürücü direksiyona bir tuhaf […]

Friedrich Durrenmatt – Suphe

Baerlach, 1948 Kasımının başında, pencerelerinden adalet sarayı ile eski Bern’in göründüğü Salem hastanesine yerleştirilmişti. Bir kalp krizi. hemen yapılması gereken müdahaleyi iki hafta geciktirmişti; yapılan ağır ameliyat başarıyla sonuçlanmıştı ama. umutsuz hastalık da böylece meydana çıkmıştı. Komiserin durumu kötüydü. Şefi, soruşturma yargıcı Lutz, iki defa ölüm haberi bekleyip, iki defa yeniden umutlanmış. nihayet Noel’den önce […]

Fredric Jameson, J. F. Lyotard, J. Habermas – Postmodernizm

“Bilimde Kesinlik Üstüne … Bu İmparatorlukla Haritacılık Sanatı öylesine bir Mükemmellik’e erişmişti ki, bir tek Eyalet’in haritası bütün bir Şehir’i ve İmparatorluğun haritası bütün bir Eyaleti kaplıyordu. Zamanla, bu Ölçüsüz Haritalar yetersiz bulundu ve Haritacılık Okulları, İmparatorluk büyüklüğünde olan ve noktası noktasına onunla çakışan bir İmparatorluk Haritası çizdiler. Haritacılık Çalışmasına daha az Bağlılık duyan Sonraki […]

Fredric Jameson, Anders Stephanson – Postmodernizm Üzerine Bir Konuşma

Anders Stcphanson: Poslmodcmizm üzerine iki ayrı düzeyde fikir yürütüyorsunuz: Bir yandan posunodemizmi oluşturan özelliklerin bir envanterini çıkarıyor, öte yandan bu özelliklerin ifade ettiğini söylediğiniz daha geniş bir gerçekliği anlatıyorsunuz. Frcdric Jamcson: Amaç, dolayımı sağlayacak bir kavram yaratmak, farklı kültürel olgulardan oluşan bütün bir diziyi betimleyebilecek ve bu dizi içinde ifade edilebilecek bir model kurmaktır. Sonra […]

Fredric Jameson – Ütopya Denen Arzu

Ütopya her zaman siyasal bir mesele olmuştur ve edebi bir biçim için bunun çok alışıldık bir durum olduğu söylenemez. Fakat nasıl biçimin edebi değeri sürekli şüpheli durumdaysa, siyasal statüsü de yapısal olarak muğlaktır. Tarihsel bağlamındaki dalgalanmalar, beğeni ya da kişisel yargı meselesi olmayan bu değişkenliği çözmeye yaramaz. Ütopya, Soğuk Savaş döneminde (ve hemen ardından, Doğu […]

Fredric Jameson – Siyasal Bilinçdışı

Daima tarihselleştirin! Bütün diyalektik düşüncenin “tarihselötesi” buyruğu olduğunu söyleyebileceğimiz bu mutlak slogan, hiç de şaşırtıcı olmayan bir biçimde, Siyasal Bilinçdışı’nın da ahlaki kuralını oluşturacaktır. Ancak, geleneksel diyalektiğin bize öğrettiği gibi, tarihselleştirme işlemi sonunda aynı yerde buluşan iki ayrı yol izleyebilir: Nesnenin yolu ve öznenin yolu; bizatihi şeylerin tarihsel kökenleri ve kavramlar ile kategorilerin, bu şeyleri […]

Fredric Jameson – Marksizm ve Biçim

Amerikalı okur, Marksist yazın eleştirisini düşündüğünde, sanırım akima gelen ilk şey hâlâ 1930’lann atmosferidir. O günlerin ateşli konulan -anti-nazizm, Halk Cephesi, yazınla işçi hareketi arasındaki ilişki, Stalin’le Troçki, Marksizmle anarşizm arasındaki savaşım- bugün geriye bakarken nostaljiyle anımsadığımız, ama bugünkü dünya koşullarına artık uymayan polemikler doğuruyordu. O zamanlar yapılan eleştiri nispeten kurama dayanmayan, temelde didaktik yapıda, […]